تحلیل تاریخ تطور جریان روایت ذهنی: الگویی عملی و پیشنهادی روش شناختی برای درس «جریانشناسی نثر معاصر فارسی»
نویسندگان
چکیده
چکیده یکی از آسیبهای اساسی منابع درسی برای دروس «ادبیات معاصر نثر» و «ادبیات داستانی» در دانشگاههای ایران، کلیگویی و ناروشمندی است. در این کتاب‌ها معمولاً به تاریخ توصیفی آثار داستانی و معرفی نویسندگان آن ها می پردازند و تقسیمبندیها بر اساس ادوار تاریخی است. کمتر پیش آمده است که مؤلفان این منابع درسی به جریانشناسی آثار داستانی پرداخته باشند و معمولاً بر اساس ژانرهای روایی یا طبقهبندیهای موضوعی یا رویکردهای مکتبشناسانه، سیر تحول و تطوّر متون نثر معاصر و متون داستانی را بررسی نکردهاند؛ بدین سبب بیشتر دانشجویانی که دروس مذکور را میگذرانند، در نهایت، حجم انبوهی از اطلاعات و دادههای پراکنده و غیرهدفمند را به یاد می سپارند بیآنکه به نگاهی ساختاری و تحلیلی روشمند و هدفمند دست یافته باشند. حال که عنوان درسی «جریان شناسی نثر معاصر» تصویب شده است بازنگری روشمند این حوزۀ مطالعاتی ضرورت دارد. با چنین دغدغهای، در مقالۀ حاضر به بررسی تاریخی ـ تحلیلی یکی از جریانهای عمدۀ نثر فارسی در داستان معاصر، با عنوان «روایت ذهنی» پرداخته و کوشیدهایم در گام نخست به چهارچوبی نظری از روایت ذهنی دست یابیم که هم زمان دو حوزۀ زیباییشناختی و معرفتشناختی را دربر گیرد و از مطالعات فرمالیستی رایج فاصله داشته باشد؛ در گام بعدی، زمینههای اجتماعیِ پیدایش این ژانر روایی را در غرب و متأثر از گفتمانهای غالب فکری و علمی آنجا نشان دهیم؛ در ادامه، شرایط پیدایش روایت ذهنی در ایران را بررسی و در نهایت، نقطههای آغاز و تاریخ تطوّر و تکامل آن را در آثار نویسندگان ایرانی تحلیل می کنیم. هدف از این مقاله، عرضۀ الگویی عملی برای مؤلفان درس نامه «جریانشناسی نثر معاصر فارسی» است تا در بررسی دیگر جریانهای نثر سه مرحلۀ مذکور را در نظر داشته باشند.
منابع مشابه
تحلیل تاریخ تطور جریان روایت ذهنی: الگویی عملی و پیشنهادی روش‌شناختی برای درس «جریانشناسی نثر معاصر فارسی»
چکیده یکی از آسیبهای اساسی منابع درسی برای دروس «ادبیات معاصر نثر» و «ادبیات داستانی» در دانشگاههای ایران، کلیگویی و ناروشمندی است. در این کتاب‌ها معمولاً به تاریخ توصیفی آثار داستانی و معرفی نویسندگان آن‌ها می‌پردازند و تقسیمبندیها بر اساس ادوار تاریخی است. کمتر پیش آمده است که مؤلفان این منابع درسی به جریانشناسی آثار داستانی پرداخته باشند و معمولاً بر اساس ژانرهای روایی یا طبق...
متن کاملنقد درس‌نامه‌های ادبیات معاصر نثر؛ با نگاه به سرفصل‌های درس
در مقالۀ حاضر، ضمن گذری بر پیشینۀ تألیف آثار در حوزۀ نثر معاصر فارسی، چهار منبع از درس‌نامه‌های «ادبیات معاصر نثر»، تألیف یاحقی، عبدللهیان، رحیمیان و روزبه مورد بررسی قرار گرفته و در کنار بیان کاستی‌ها و نارسایی‌های احتمالی این کتاب‌ها، نکاتی برای بهترشدن کیفیت مطالب و رفع کاستی‌ها پیشنهاد شده‌است. عمده‌ترین کاستی‌ها و نارسایی‌ها عبارتند از: 1. چَربِش نگاه تاریخی و تاریخ‌ادبیات گونه بر نگرش علمی...
متن کاملسبک شناسی ویژگی های صرفی نثر تاریخ بیهقی و مقایسة آن با فارسی معاصر
در این تحقیق که یک مطالعۀ درزمانی و همزمانی است، به سبک شناسی ویژگیهای صرفی نثر تاریخ بیهقی پرداخته ایم و سپس نتایج پژوهش را با ویژگیهای صرفی نثر فارسی معاصر مقایسه کرده ایم. در مقایسة ویژگیهای صرفی نثر این دو دوره دیده می شود که زبان فارسی تحولات صرفی زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات تصریف و واژه سازی را شامل می شود که به لحاظ تصریف امکانات تصریفی زبان فارسی با گذشت زمان محدودتر شده ا...
متن کاملتحلیل و نقد کتاب ادبیات معاصر ایران (نثر)
چکیده پیرامون ادبیات معاصر ایران، اعم از نظم و نثر، در این سه دهة اخیر بعد از انقلاب اسلامی ایران، کتاب‌‌های متعدد و متنوعی نوشته و منتشر شده است. هریک از این آثار، از جهاتی درخور توجه و بررسی‌اند و نیز دارای ویژگیهای خاص خود هستند که در جای خود استفاده می‌شوند. از بین این آثار گوناگون، ادبیات معاصر ایران (نثر) از محمد‌‌رضا روزبه، تاحدودی با سایر آثار منتشرشدة دیگری که در این دوره به بازار ...
متن کاملسبک شناسی ویژگی های صرفی نثر تاریخ بیهقی و مقایسه آن با فارسی معاصر
در این تحقیق که یک مطالعۀ درزمانی و همزمانی است، به سبک شناسی ویژگیهای صرفی نثر تاریخ بیهقی پرداخته ایم و سپس نتایج پژوهش را با ویژگیهای صرفی نثر فارسی معاصر مقایسه کرده ایم. در مقایسه ویژگیهای صرفی نثر این دو دوره دیده می شود که زبان فارسی تحولات صرفی زیادی را پشت سر گذاشته است. این تحولات تصریف و واژه سازی را شامل می شود که به لحاظ تصریف امکانات تصریفی زبان فارسی با گذشت زمان محدودتر شده ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهش و نگارش کتب دانشگاهیجلد ۱۹، شماره ۳۷، صفحات ۴۱-۷۱
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023